Yemekten Sonra Gelen Tatlı İsteği: Gerçek Açlık Değil, Bedenin Bir Mesajı
Fatma Sarıçam
Aslında bu his, sandığın gibi “irade zayıflığı” ya da “şeker düşmesi” değil.
Çoğu zaman beynin sana ilettiği bir sinyal — ve doğru okuduğunda, tatlı isteğini kontrol etmek çok daha kolay oluyor.
Bu yazıda o sinyalin ne anlattığını, neden ortaya çıktığını ve nasıl dengelenebileceğini netleştireceğiz.
🍫Tatlı İsteği Bir Hata Değil: Bir Düzen Bozukluğunun İşareti
Tatlı isteği çoğu zaman yanlış beslenmeden değil, yanlış ritimden kaynaklanır.
Gün içinde şunlardan biri varsa akşam tatlı isteği kaçınılmaz olur:
- Öğün atlamak
- Çok hızlı yemek
- Protein veya lif yetersiz öğünler
- Gün içinde hiç karbonhidrat almamak
- Sürekli stres altında olmak
Beyin bu koşullarda tek bir çözüm sunar:
Hızlı enerji → tatlı.
Bunu sen istemiyorsun, bedenin otomatik pilotta yapıyor.
❓“Doydum ama tatlı istiyorum” Hissi Aslında Ne Söylüyor?
Bu cümle çoğu kişide aynı şeyi ifade ediyor:
Fiziksel değil, duygusal bir ihtiyaç.
• Duygusal boşluk
Tatlı, serotonini kısa süreli yükselttiği için beyne “rahatlama” hissi verir.
Beyin bunu bir çözüm olarak ezberlediyse, öğünden sonra otomatik istek oluşur.
• Kendini ödüllendirme ihtiyacı
“Bugünü atlattım, bir şey hak ettim.”
Bu düşünce fark edilmediğinde, tatlı isteği davranışa dönüşür.
• Tatmin eksikliği
Doymak = mide doluluğu
Tatmin = zihinsel doygunluk
Tatmin eksikse beyin boşluğu tatlıyla doldurur.
• Alışkanlık döngüsü
Yıllarca yemekten sonra tatlı yediysen, beyin bunu öğünün bir parçası olarak kodlar.
✅Tatlı İsteğini Arttıran 3 Gizli Tetikleyici
1) Çok hızlı yemek
Beyin tokluk sinyalini geç gönderdiği için “eksik bir şey var” hissine düşersin → bu da tatlı isteğine dönüşür.
2) Dengesi bozuk öğün
Protein, lif ve sağlıklı yağların olmadığı bir tabak kan şekerini hızla düşürür.
Bu düşüş tatlı isteğini güçlendirir.
3) Zihinsel yorgunluk
Tüm gün zihinsel olarak yorulduğunda impuls kontrolün düşer.
Beyin en kolay “ödül yolu”nu seçer: tatlı.
Tatlı İsteğini Bastırmak Değil, Anlamak Gerekir
Kendine sürekli “yeme, dur, istemiyorum” demek çözüm üretmez; sadece baskı kurar.
Baskı da bir süre sonra patlar.
Doğru soru şudur:
“Ben şu anda gerçekten ne arıyorum?”
- Enerji mi?
- Rahatlama mı?
- Tatmin mi?
- Ödül mü?
- Rutin mi?
Bu soruya dürüst cevap verdiğinde tatlı isteği kendiliğinden azalır.
✅Tatlı İsteğini Azaltan 5 Gerçekçi Adım
✔ Öğününü proteinden ve liften fakir bırakma
Her ana öğünde protein + lif kombinasyonu olmalı.
✔ Gün içinde karbonhidratı tamamen kesme
Kesersen akşam tatlıya saldırırsın.
✔ Öğün hızını yavaşlat
Minimum 12–15 dakika.
Sindirim hormonları ancak bu şekilde devreye girer.
✔ Gün içinde küçük molalar ekle
Stres azaldıkça tatlı isteğinin gücü düşer.
✔ Tatlıyı tamamen yasaklama
Yasak, isteği artırır.
Denge ise davranışı düzenler.
Sonuç: Tatlı İsteği Bir Eksiklik Değil, Bir Mesaj
Tatlı isteği seni “zayıf” yapmaz. Bu istek, beden ve zihnin arasında geçen bir iletişim biçimi.
Sen ya bu mesajı bastırırsın, ya da anlamayı seçersin.
Anladığında sadece tatlı isteği değil, yeme davranışın tümü değişir.
💌Eğer Bu Yazıda Kendini Bulduysan…
Tatlı isteğinin arkasında ne olduğunu keşfetmek, yeme davranışını farkındalıkla düzenlemek ve duygusal döngünü anlamak istiyorsan, danışmanlık süreci tam olarak bunun için var.
Kocaeli’de yüz yüze veya online olarak, sana uygun bir planla çalışabiliriz.
Randevu veya bilgi için bana ulaşabilirsin.
Hazırsan başlarız.